Odcinek 5: Co się dzieje z jednoosobową firmą w razie śmierci właściciela? 4 rzeczy, które powinieneś wiedzieć.
Ten odcinek jest dla Ciebie, jeżeli zastanawiasz się:
– jak dziedziczy się majątek firmy, a jak prywatny?
– do kogo należy firma po śmierci właściciela?
– jak zabezpieczyć firmę w razie swojej śmierci?
– co się dzieje z umowa po śmierci przedsiębiorcy?
Dlaczego ten temat jest ważny, aktualny i dla kogo interesujący?
Bo często pieniądze z działalności gospodarczej są jedynym albo co najmniej głównym źródłem dochodu w rodzinie, które nie jest zabezpieczone w żaden sposób w razie śmierci właściciela firmy.
Temat może być interesujący dla przedsiębiorców (szok) i dla członków rodzin, które opierają swój dochód na działalności, bo mimo wszystko nie każdy przedsiębiorca ma na tyle wyobraźni i poczucia odpowiedzialności, żeby zabezpieczyć firmę zawczasu i temat zabezpieczenia rodziny musi wyjść od żonę.
Ja w dzisiejszym odcinku opowiem o tym jak dziedziczy się majątek prywatny, a jak firmowy, do kogo należy firma i co się dzieje z umowami po śmierci właściciela.
A więc jeżeli interesuje Cię to w jaki sposób zabezpieczyć swoją rodzinę i firmę na okoliczności śmierci to ten odcinek jest właśnie dla Ciebie.
Majątek firmowy, a prywatny
Jeżeli prowadzisz firmę to śmierci zostaną po Tobie prawdopodobnie dwa rodzaje majątku: prywatny (dom, samochód, pieniądze na koncie) i firmowy (rzeczy niematerialne i materialne typu: wyposażenie firmy, nieruchomości, towar, nazwa, know-how, marka i na przykład pieniądze które jeszcze nie spłynęły).
Niektóre jednoosobowe działalności tak naprawdę nie są jednoosobowe, bo mogą zatrudniać ludzi, a ich majątek może być naprawdę pokaźny, bo są w nich floty samochodów, nieruchomości czy inne maszyny. W takich sytuacjach śmierć właściciela jest jeszcze bardziej skomplikowana, bo co do zasady większość przepisów w kontekście dziedziczenia stosuje się do majątku prywatnego i firmowego i jeżeli nie miałeś testamentu, w którym rozdzieliłeś majątek prywatny od firmowego to oba majątki zostaną podzielone według dziedziczenia ustawowego, czyli odziedziczy je żona, dzieci czy rodzeństwo – w zależności jak wygląda Twój krąg spadkobierców.
Więc o ile zadbanie o higienę na koncie bankowym, żeby pieniądze z JDG wykorzystać do celów firmowych i podział majątku na prywatny i firmowy poprzez prowadzenie ewidencji środków trwałych jest istotne to bez późniejszego oprawienie to w testament może okazać się mało skuteczne
Warto, żebyś wiedział, że jeżeli planujesz w przyszłości przekazać czy sprzedać firmę to JDG w planowaniu sukcesji jest najgorszą formą prowadzenia działalności. I to pod kątem organizacyjnym i fiskalnym.
Jedyny sens prowadzenia JDG jest wtedy, jeżeli rzeczywiście majątek firmowy jest nieznaczny, a prowadzona działalność nie jest obarczona ryzykiem. Czyli wtedy jak rzeczywiście JDG jest jednoosobowa.
Tak naprawdę, jeżeli chodzi o dziedziczenie majątku prywatnego, a firmowego to większość różnic wynika z przepisów fiskalnych, czyli tych podatkowych. I teraz w zależności co ma się zadziać z majątkiem firmowym w sytuacji Twojej śmierci (może zostać sprzedany, albo rzeczywiście wykorzystany do kontynuowania JDG) to tak powinien zostać określony, żeby w sytuacji np. sprzedaży nie wynikły dodatkowe obciążenia podatkowe.
OK, podsumowując ten punkt. W uproszczeniu: jeżeli nie zrobisz testamentu, w którym nie wydzielisz majątku firmowego od prywatnego to dziedziczenie odbędzie się na zasadach ogólnych i trochę będzie tak jakby wszystko wpadło do jednego wora.
Do kogo należy firma po śmierci właściciela:
W JDG w chwili śmierci właściciela, firma zmieni nazwę, w której będzie dopisek „w spadku”. Czyli będzie nazywać się tak samo, ale będzie mieć dopisek „w spadku”.
NIP będzie ten sam. Wygaśnie w momencie wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego czyli jak dokona się podział spadku, a jeżeli nie został powołany to NIP wygaśnie jak minie termin ustanowienia zarządcy sukcesyjnego czyli po 2 miesiącach.
I kto będzie właścicielem firmy w spadku? Spadkobiercy, albo osoby wskazane w testamencie.
I co może taki nowy właściciel przedsiębiorstwa spadku z nią zrobić? Może ją sprzedać, wnieść jako wkład do spółki prawa handlowego co może być ciekawym rozwiązaniem w kontekście planowana sukcesji.
Dodatkowo nowy właściciel ma prawo do udziału w zysku i uczestniczy w stratach firmy.
Także zauważ, że jeżeli planujesz sukcesję i aktualni spadkobiercy nie mają kompetencji do prowadzenia biznesu, który masz to warto żebyś już teraz zastanowił się co z firmą ma się stać po Twojej śmierci.
Możesz chcieć, żeby firma została sprzedana i tak ją prowadzić żeby to ułatwić spadkobiercom
Możesz chcieć, żeby ktoś kto ma kwalifikacje (cichy wspólnik czy manager w firmie) kontynuował prowadzenie firmy
Albo, jeżeli chcesz żeby to ktoś z rodziny odziedziczył firmę, ale żeby prowadzenie spoczęło na specjaliście z zewnątrz to pytanie czy jest to w jakiś sposób zaplanowane?
Planować powinieneś w perspektywie finansowej czyli jaki scenariusz spowoduje jakie konsekwencje finansowe (podatki, wypłaty dla specjalistów itp.) i w perspektywie prawnej czyli jakie dokumenty będą potrzebne do zarządzania firmą, jakie umowy należy podpisać itp.
W zależności jaki scenariusz wybierzesz – będą potrzebne różne działania.
OK, jedziemy dalej.
Co się dzieje z umowami po śmierci przedsiębiorcy?
Co do zasady jeżeli nie ustanowisz zarządu sukcesyjnego to umowy wygasają.
Natomiast jeżeli ustanowiłeś zarząd sukcesyjny w CEIDG to umowy nie wygasną z chwilą Twojej śmierci i mogą być kontynuowane. No chyba, że w konkretnej umowie jest informacja, że mimo wszystko umowa rozwiązuje się z chwilą śmierci przedsiębiorcy.
Natomiast generalnie jeżeli masz Zarządcę Sukcesyjnego to umowy przechodzą na nowych właścicieli firmy, a wykonywać obowiązki z tytułu umów będzie mógł realizować zarządca.
Dlatego, jeżeli masz podpisane umowy istotne dla biznesu to warto, żebyś takiego zarządcę ustanowił. W przeciwnym razie trzeba będzie to zrobić po śmierci, a to już jest bardziej skomplikowane. Gwarancje kontynuowania umów masz w momencie ustanowienia zarządcy za życia. Wtedy masz też kontrolę nad tym kto takim zarządcą będzie – po śmierci takiej kontroli mieć nie będziesz.
Jeżeli chodzi o umowy o pracę z pracownikami to też w momencie powołania zarządcy sukcesyjnego też zachowujesz ciągłość.
Dobrze żebyś wiedział, że mimo powołania zarządcy sukcesyjnego jeżeli firma stanie się źródłem konfliktu w rodzinie, bo spadkobiercy będą mieli różne wizje co do tego co powinno stać się z firmą po Twojej śmierci to prawdopodobnie i tak nie będzie żadnej kontynuacji umów czy ciągłości biznesu.
Po prostu JDG jest nieodpowiednim tworem do zagwarantowania ciągłości trwania firmy. Wtedy możesz rozważyć przekształcenie firmy np. w spółkę z o.o.
Podsumowanie
Ok. W dzisiejszym odcinku to tyle. Zapraszam na krótkie podsumowanie.
– w dzisiejszym odcinku dowiedziałeś się jakie konsekwencje prawne wystąpią w momencie śmierci właściciela i jak ewentualnie można je zabezpieczyć.
Zdaje sobie sprawę z tego, że każda firma ma swoją specyfikacje, a jej właściciel inną wizje tego co ma się z firmą wydarzyć w przyszłości i dlatego jeżeli chciałbyś porozmawiać o swojej sytuacji to zachęcam Cię do kontaktu ze mną na bezpłatną konsultacje, gdzie będziemy mogli swobodnie omówić kwestię, które Cię interesują.